Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo: Hành lang cho thử nghiệm công nghệ mới

​

​
Ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất tại Công ty cổ phần Sữa Việt Nam Vinamilk.

Gỡ nút thắt cho sáng kiến công nghệ

Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo được thông qua đánh dấu bước chuyển biến quan trọng trong quản lý, phát triển khoa học và công nghệ tại Việt Nam.

Một trong những điểm mới nổi bật của luật là cho phép thiết lập cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) nhằm tạo hành lang pháp lý linh hoạt cho các mô hình, công nghệ và chính sách mới được thử nghiệm trong phạm vi giới hạn, có sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước.

Luật quy định về nguyên tắc, nội dung và thời hạn cho phép thử nghiệm có kiểm soát…; đồng thời, quy định rõ các nguyên tắc và trường hợp miễn, loại trừ trách nhiệm dân sự, hành chính và hình sự cho cơ quan quản lý, tổ chức, cá nhân tham gia và thực hiện thử nghiệm có kiểm soát khi xảy ra thiệt hại, rủi ro.

Luật cũng quy định trách nhiệm của tổ chức, doanh nghiệp được cấp phép thử nghiệm có kiểm soát trong việc cung cấp thông tin, khuyến cáo rủi ro, quản lý dữ liệu và bồi thường thiệt hại nhằm bảo vệ quyền lợi của người tham gia thử nghiệm.

Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát được kỳ vọng tháo gỡ các rào cản về thể chế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân phát huy sáng tạo, thử nghiệm các giải pháp công nghệ mới, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Theo các chuyên gia, cơ chế này được triển khai sẽ tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp, đơn vị tư nhân tham gia nghiên cứu vào các lĩnh vực, như: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, thương mại điện tử, công nghệ tài chính, nông nghiệp thông minh...

Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là bước tiến lớn, bảo đảm khuôn khổ pháp lý cho khuyến khích sáng tạo và bảo vệ lợi ích cộng đồng. Đồng thời sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp thử nghiệm trong môi trường pháp lý linh hoạt, giảm nguy cơ bị cấm hoặc bị xử phạt vì chưa có quy định hiện hành.

Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát được kỳ vọng tháo gỡ các rào cản về thể chế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân phát huy sáng tạo, thử nghiệm các giải pháp công nghệ mới, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.